α) Συμμαχία της Δήλου - Αθηναϊκή
ηγεμονία (478-449π.Χ.)
|
|
Στα 478π.Χ. η πανελλήνια συμμαχία που συνομολογήθηκε στο
συνέδριο της Κορίνθου (481π.Χ.) για να αποκρούσει την περσική εισβολή αλλάζει
βλέψεις. Αποφασίζουν να βγουν στην αντεπίθεση και ο ελληνικός στόλος με αρχηγό
τον Παυσανία, το νικητή της μάχης των Πλαταιών, απελευθερώνει πόλεις της Κύπρου
και πλέει στο Βυζάντιο για να αποκλείσει οριστικά τη διάβαση των στενών από
τους Πέρσες. Ο σκοπός επιτυγχάνεται.
Ο βασιλιάς της Σπάρτης Παυσανίας, ηγέτης των Ελλήνων στη
νικηφόρα μάχη στις Πλαταιές (479π.Χ.)
Στην Πελοπόννησο μια νέα δύναμη γεννιέται, το `Αργος. Αυτό
κάνει τη Σπάρτη να μην επιθυμεί τη συνέχιση του πολέμου κατά των Περσών αλλά να
ενδιαφέρεται κυρίως για την εμπέδωση της κυριαρχίας της στην Πελοπόννησο. Για
το λόγο αυτό ανακαλεί τον Παυσανία και το πεδίο μένει ελεύθερο στους Αθηναίους,
οι οποίοι με την προτροπή των άλλων συμμαχικών πόλεων αναλαμβάνουν την ηγεσία
του αγώνα κατά των Περσών. `Ετσι η συμμαχία της Δήλου αρχίζει να λειτουργεί,
αλλά σιγά-σιγά θα μετατραπεί σε αθηναϊκή ηγεμονία. Στην αρχή η συμμαχία της
Δήλου κινείται μέσα στο πλαίσιο του πανελλήνιου ιδεώδους και συνεχίζει τον
αγώνα κατά των Περσών.
Kατά τα έτη 477-468π.Χ. η συμμαχία κατάφερε να διώξει τους
Πέρσες από το τελευταίο τους ευρωπαϊκό προγεφύρωμα, την Ηιόνα, στις εκβολές του
Στρυμόνα και διασφάλισε την ελευθερία του μικρασιατικού και κυπριακού
ελληνισμού. Οι Αθηναίοι αρχίζουν όμως να κάνουν τη συμμαχία ηγεμονική. Η
Κάρυστος γίνεται φόρου υποτελής, η Σκύρος καταλαμβάνεται για να ελέγχεται η
διακίνηση των πλοίων στο Αιγαίο και η Νάξος τιμωρείται γιατί προσπάθησε να
αποστατήσει από τη συμμαχία.
Κατά το χρονικό αυτό διάστημα στην Αθήνα κυριαρχεί η
προσωπικότητα του ,Κίμωνα ο οποίος προσπαθεί να αναδείξει την Αθήνα σε πρώτη
ναυτική δύναμη στην Ελλάδα αλλά και να συνεχίσει τον αγώνα κατά των Περσών.
Παράλληλα προσπαθεί να βελτιώσει τις σχέσεις Αθήνας - Σπάρτης. Με τη νίκη του
στον Ευρυμέδοντα (468π.Χ.) απομακρύνει οριστικά κάθε κίνδυνο νέας περσικής
επέμβασης στο Αιγαίο και επιτρέπει στις πόλεις της Λυκίας και της Καρίας να
προχωρήσουν στη συμμαχία. Το Αιγαίο μεταβάλλεται σε κλειστό ελληνικό πέλαγος.
Το 464π.Χ. ξεσπά ο 3ος Μεσσηνιακός πόλεμος. Μετά από ένα
φοβερό σεισμό (464π.Χ.) που προκάλεσε μεγάλες καταστροφές στη Σπάρτη, οι
είλωτες της Μεσσηνίας επαναστάτησαν και συσπειρώθηκαν στο φρούριο της Ιθώμης.
Οι Σπαρτιάτες αναγκάζονται να ζητήσουν τη βοήθεια των Αθηναίων, οι οποίοι με
προτροπή του Κίμωνα στέλνουν στη Σπάρτη μια επικουρία από 4000 Αθηναίους
οπλίτες. Οι Σπαρτιάτες όμως αρνήθηκαν τη βοήθεια και έστειλαν πίσω τους
Αθηναίους, οι οποίοι το θεώρησαν προσβολή. `Ετσι ο Κίμων θεωρήθηκε υπεύθυνος
για την προσβολή και το 461 εξοστρακίστηκε.
Στο πλαίσιο του αγώνα κατά των Περσών, οι Αθηναίοι και οι
σύμμαχοι τους στέλνουν βοήθεια 200 πλοία το 460π.Χ. στους επαναστατημένους
Αιγυπτίους, οι οποίοι με αρχηγό τον Ιναρώ αποσχίστηκαν από το περσικό κράτος.
Οι Αιγύπτιοι με την βοήθεια των Αθηναίων πέτυχαν στην αρχή σημαντικές επιτυχίες
και περιόρισαν τους Πέρσες στη Μέμφιδα. Το 456 όμως ο βασιλιάς των Περσών
Αρταξέρξης στέλνει πολυάριθμο στρατό κατά της Αιγύπτου και καταστέλλει την
εξέγερση.
Kατά την διάρκεια της επέμβασης των Αθηναίων στην Αίγυπτο,
οι Πέρσες προσπαθούν να αναμειχθούν στα εσωτερικά των ελληνικών πόλεων. Ο
Μεγαβάζος, απεσταλμένος του Αρταξέρξη, προσπαθεί να δωροδοκήσει τους Σπαρτιάτες
να εισβάλουν στην Αττική ώστε να αναγκαστούν οι Αθηναίοι να αποχωρήσουν από την
Αίγυπτο. Οι Σπαρτιάτες όμως αρνούνται. Με εισήγηση του Περικλή ο Κίμωνας
ανακαλείται από την εξορία και στέλλεται στην Κύπρο επικεφαλής 200 συμμαχικών
τριηρών (450π.Χ.) για να την ελευθερώσει από τους Πέρσες. Στην πολιορκία του
Κιτίου ο Κίμωνας πεθαίνει, αλλά ο θάνατος του κρατείται μυστικός. Οι σύμμαχοι
συνέχισαν τις επιχειρήσεις και σε μάχη και ναυμαχία έξω από τη Σαλαμίνα νίκησαν
τους Πέρσες.
Οι εκστρατείες του Παυσανία και του Κίμωνα.
Η ήττα των Περσών στη Σαλαμίνα ήταν βαρυσήμαντη για τον
Αρταξέρξη, ο οποίος κατάλαβε ότι δεν μπορούσε να νικήσει τους Αθηναίους με τα
όπλα. `Ετσι τους έκανε προτάσεις για ειρήνη, τις οποίες αποδέχθηκε ο Περικλής.Αρχηγός της ελληνικής αντιπροσωπείας
που στάλθηκε στα Σούσα ήταν ο Καλλίας, ο οποίος υπέγραψε το 449π.Χ. συνθήκη
ειρήνης με τους Πέρσες. Οι όροι της ειρήνης ήταν οι εξής: Οι ελληνικές πόλεις
της Ασίας, να είναι αυτόνομες, οι Πέρσες σατράπες να μην πλησιάζουν τη θάλασσα
λιγότερο από απόσταση πορείας τριών ημερών, ούτε περσικό πολεμικό πλοίο να
πλέει στην περιοχή, από την Παμφυλία μέχρι την έξοδο του Βοσπόρου προς τον
Εύξεινο. Από τη μεριά τους οι Αθηναίοι και οι σύμμαχοι τους υποσχέθηκαν να μην
εκστρατεύσουν στη χώρα που κυβερνά ο βασιλιάς των Περσών.
Με τη συνθήκη του Καλλία σταματά ο επιθετικός πόλεμος των
Ελλήνων κατά των Περσών και δικαιώνεται η Αθηναϊκή συμμαχία του 478π.Χ.. Οι
ελληνικές πόλεις της Μ. Ασίας εξασφαλίζουν την ελευθερία του, το Αιγαίο
παραμένει ελληνικό, όπως και ο Βόσπορος. Οι `Ελληνες όμως εγκαταλείπουν την
Κύπρο στους Πέρσες.
http://www.odyssey.com.cy/main/default.aspx?tabID=147&itemID=2114&mid=1266
Η συμμαχία της Δήλου – Αθηναϊκή ηγεμονία
· Από τους
Περσικούς Πολέμους η Αθήνα βγαίνει κερδισμένη. Αποκτά κύρος και επιρροή.
· Ιδρύεται η Α΄ Αθηναϊκή Συμμαχία με
έδρα τη Δήλο. Στην αρχή όλες οι πόλεις συμμετέχουν ισότιμα.
· Ο πόλεμος εναντίον των Περσών
συνεχίζεται αποσπασματικά. Τον πρώτο λόγο τον έχει η Αθήνα. Οι άλλες πόλεις
ακολουθούν και ανέχονται την κυριαρχία της μέσα στη συμμαχία όσο προστατεύονται
από τον περσικό κίνδυνο.
· Η Σπάρτη δεν εκδηλώνει φανερά την
αντίθεσή της.
· Η Αθηναϊκή συμμαχία μετατρέπεται σε
Αθηναϊκή ηγεμονία με δύο τρόπους:
1. Τυπικά με τη μεταφορά του ταμείου από τη Δήλο στην
Αθήνα
2. Ουσιαστικά με τη βίαιη παρεμπόδιση διαφόρων πόλεων να
φύγουν από τη συμμαχία.
Αθηναίοι στρατηγοί :
· Κίμωνας: τάσσεται υπέρ της συνεργασίας με
τη Σπάρτη για την αντιμετώπιση των περσών. Ο Κίμωνας παρά τις στρατιωτικές του
επιτυχίες εξοστρακίζεται για δέκα χρόνια λόγω της φιλολακωνικής του στάσης.
· Εφιάλτης: ανήκει στη δημοκρατική παράταξη.
Με αρχηγό τον ίδιο επικρατούν πολικά οι δημοκρατικοί έναντι των αριστοκρατών
μέχρι τη δολοφονία του.
· Ο Κίμωνας επιστρέφει μετά από δέκα
χρόνια και γίνεται πάλι κυρίαρχος του πολιτικού σκηνικού. Νικά τους Πέρσες στην
Κύπρο και τους υποχρεώνει να συνάψουν συνθήκη ειρήνης (Καλλίειος ή Κιμώνιος
ειρήνη) με την οποία αναγνωρίζουν την ανεξαρτησία των πόλεων της Μικράς
Ασίας.
· Περικλής: Αναλαμβάνει μετά το θάνατο του
Κίμωνα ως αρχηγός της δημοκρατικής παράταξης. Κλείνει συμφωνία ειρήνης με
τους Σπαρτιάτες για τριάντα χρόνια.
http://garbounisblog.blogspot.gr/2013/02/23.html
